Bilim insanları 250 milyon ışık yılı uzaklıkta, daha önce önemsiz olduğu düşünülen bir yerde muazzam büyüklükte ve tuhaf yapıda bir galaksiyi ortaya çıkardılar. Hem de bu galaksi, diğer galaksilerin parçalarından oluşuyor.
Solda optik görüntüsü yer alan UGC 1382, sıradan eliptik bir galaksi gibi görünüyor. Astronomlar morötesi ve optik görüntüleri birleştirdiklerinde ise galaksinin spiral kolları görünür hale geliyor (ortada). Düşük yoğunluklu hidrojen gazını temsil eden görüntüyü de (yeşil) ortadaki görüntü ile birleştirdiklerinde UGC 1382 galaksisinin tahmin edilenden fazla büyüklükte olduğu belli oluyor (sağda).
UGC 1382 galaksisi, yaşlı, ufak ve sıradan olduğu düşünülen bir galaksi idi. Fakat Carnegie Enstitüsü Gözlemevi’nden Mark Seibert ve Pennsylvania State Üniversitesi öğrencisi Lea Hagen tarafından yürütülen, the Astrophysical Journal’da yayınlanmak üzere olan çalışma, bu “sıradan” galaksinin hiç de öyle olmadığını gösteriyor. NASA teleskoplarından ve diğer gözlemevlerinden alınan verilere göre UGC 1382, tahmin edilenden 10 kat daha büyük ve diğer galaksilerin aksine bu galaksinin merkezi, dışındaki alanlardan daha genç – ki bu da ‘başka parçalardan’ oluştuğunu gösterebilecek önemli bir nitelik.
Evrenin sessiz sakin bir bölgesinde bulunan galaksinin, çevresini rahatsız ederek hayatta kaldığını ve üstelik etrafında bulunan herhangi bir komşusunun hafif bir dürtmesiyle de parçalanacak kadar hassas olduğunu belirtiyor Mark Seibert.
718,000 ışık yılı genişliğindeki UGC 1382, Samanyolu Galaksisi’nin yaklaşık 7 katı. Çalışmaya göre, şimdiye kadar keşfedilen izole olmuş en büyük üç disk galaksiden biri. Bu galaksi, düşük yoğunluklu gazdan oluşan dönen bir disk. Gaz çok fazla yayılmış halde bulunduğundan burada yıldızların oluşumu hızlıca gerçekleşememekte.
Asıl sürpriz olan ise galaksinin bileşenleri arasındaki göreli yaş farkları. Birçok galaksinin merkezi ilk oluşan kısmıdır ve pek çok yaşlı yıldızı barındırır. Galaksi büyüyüp geliştikçe en dış, en yeni kısımları da en genç yıldızlara ev sahipliği yapar. Ama bunlar UGC 1382 için geçerli değil. Farklı teleskoplardan elde edilen gözlemler bir araya toplandığında, astronomlar bu galaksideki yıldızların ne zaman oluştuğuna dair bilgileri bir araya getirebildiler ve sonuçlar oldukça tuhaftı.
Bu garip galaktik yapı, farklı oluşumların bir araya gelmesiyle oluşmuş olabilir. Yani, bu galaksinin parçaları birleşmeden önce kendi başlarına gelişmiş bağımsız yapılardı. İlk başlarda, gaz ve karanlık madde tarafından baskılanan cüce galaksi topluluğu vardı. Daha sonra, merceksi bir galaksi (merkezinin çevresinde dönen spiral kollara sahip bir disk galaksi), yakınlarda oluşmuş olabilir ve yaklaşık 3 milyar yıl önce, daha küçük ve yaşlı galaksiler onun yörüngesine takılıp şimdi görülen geniş disk galaksiyi oluşturmuş olabilirler.
Daha fazla araştırma, UGC 1382 gibi galaksileri ortaya çıkarmak için gereklidir ve galaksi oluşumunun ve evriminin geniş ölçekli yapısını anlamada önemli bilgiler sağlayacaktır.
kaynak: fizikist.com
